+ Chủ đề câu chuyện nhằm biểu dương sự thông minh, trung thực, thẳng thắn của người nông dân.
+ Chế giễu thói tham lam chuyên ăn hối lộ của bọn quan lại.
Sự việc tập trung biểu hiện cho chủ đề:
Xin bệ hạ hãy thưởng cho hạ thần năm mươi roi, hạ thần không muốn gì hơn cả. Chỉ có điều hạ thần đã đồng ý chia cho viên quan đã đưa hạ thần vào đây một nửa số phần thưởng của bệ hạ. Vậy xin bệ hạ hãy thưởng cho hạ thần mỗi người hai mươi lăm roi.
b) Hãy chỉ ra ba phần: Mở bài, Thân bài, Kết bài
+ Phần Mở bài: Câu đầu tiên của truyện “Một người... dâng tiến nhà vua”.
+ Phần Thân bài: Từ “Ông ta tìm... hai mươi lăm roi”.
+ Phần Kết bài: “Nhà vua bật cười... một nghìn rúp”.
c) Truyện này với truyện về Tuệ Tĩnh có gì giống nhau về bố cục và khác nhau về chủ đề.
+ Bố cục: giống nhau về diễn biến của sự việc để đi đến kết cục.
+ Khác nhau:
- Truyện Tuệ Tĩnh: ca ngợi lòng thương người.
- Truyện Phần Thưởng nói về sự thưởng phạt công minh.
d) Sự việc trong bài thú vị ở chỗ nào?
+ Sự việc ở trong bài thú vị ở chỗ người nông dân xin nhận phần thưởng của vua ban là năm mươi roi, chia đều cho hai người.
+ Ý nghĩa:
- Làm cho câu chuyện trở nên kịch tính, hấp dẫn.
- Thể hiện sự thông minh, tài trí của người nông dân: Vạch mặt sự tham lam của viên cận thần kia một cách rất khéo léo.
Câu 2. Đọc các bài “Sơn Tinh, Thủy Tinh” và “Sự tích Hồ Gươm”, xem cách mở bài đã giới thiệu rõ câu chuyện sắp xảy ra chưa và kết thúc câu chuyện như thế nào?
+ Mở bài
- Truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh”
Hùng Vương thứ mười tám có người con gái tên là Mị Nương, người đẹp như hoa, tính nết hiền dịu. Vua cha yêu thương nàng hết mực, muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng.
- Truyện Sự tích Hồ Gươm
Vào thời giặc Minh đặt ách đô hộ ở nước Nam, chúng coi dân ta như cỏ rác, làm nhiều điều bạo ngược, thiên hạ căm giận chúng đến tận xương tủy. Bấy giờ ở vùng Lam Sơn, nghĩa quân nổi dậy chống lại chúng. Nhưng trong buổi đầu thế lực còn non yếu nhiều lần nghĩa quân bị thua. Thấy vậy đức Long Quân quyết định cho nghĩa quân mượn thanh gươm thần để họ giết giặc.
Như vậy cả hai mở bài đều giới thiệu chung về nhân vật và sự việc sắp xảy ra.
+ Kết bài
- Truyện “Sơn Tinh, Thủy Tinh”
Từ đó oán nặng, thù sâu, hàng năm Thủy Tinh làm mưa gió bão lụt dâng nước đánh Sơn Tinh. Nhưng năm nào cũng vậy, Thần nước đánh mỏi mệt, chán chê vẫn không thắng nổi Thần núi để cướp Mị Nương, đành rút quân về.
- Truyện “Sự tích Hồ Gươm”.
Từ đó, hồ Tả Vọng bắt đầu mang tên là Hồ Gươm hay Hồ Hoàn Kiếm.
=> Kết bài của hai câu chuyện đều kể về kết cục của sự việc: lí giải về một hiện tượng trong đời sống.
